ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ 50 വര്‍ഷങ്ങള്‍
ഇന്ത്യയില്‍ ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിച്ചിട്ട് 50 വര്‍ഷം തികയുകയാണ്. 1959 ഡിസംബര്‍ 13 നാണ് ഫിലിം സൊസൈറ്റി ഫെഡറേഷന്‍ രൂപീകൃതമാവുന്നത്. സത്യജിത് റേ, ചിദാനന്ദ ദാസ് ഗുപ്ത, ശ്രീമതി വിജയമുലെ, അമ്മു സ്വാമിനാഥന്‍, റോബര്‍ട്ട് ഹാക്കിന്‍സ്, അബ്ദുള്‍ ഹസന്‍, എ.റോയ് ചൌധരി എന്നിവരായിരുന്നു സ്ഥാപക അംഗങ്ങള്‍.സത്യജിത് റേ ആയിരുന്നു സ്ഥാപക പ്രസിഡന്റ്. കേരളത്തില്‍ 1960 കളിലാണ് ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിക്കുന്നത്. പരീക്ഷണാത്മകം, സമാന്തരം എന്നിങ്ങനെ വിവിധ പേരുകളാല്‍ വിളിക്കപ്പെട്ട സിനിമാ സങ്കല്‍പ്പങ്ങളുടെ പ്രചാരണം ശക്തമായി ഏറ്റെടുക്കുന്നത് ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനമാണ്. അടൂര്‍ ഗോപാലകൃഷ്ണന്റെയും കുളത്തൂര്‍ ഭാസ്കരന്‍ നായരുടെയും നേതൃത്വത്തില്‍ തീരുവനന്തപുരത്ത് 1965 ല്‍ തുടക്കം കുറിച്ച ചിത്രലേഖ ഫിലിം സൊസൈറ്റിയാണ് കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ഫിലിം സൊസൈറ്റി. ചിത്രലേഖ തുടര്‍ന്ന് സിനിമാ നിര്‍മ്മാണത്തിലേക്കും പ്രവേശിക്കുകയുണ്ടായി. സ്വന്തമായി സ്റ്റുഡിയോയും സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാല്‍ ഇതിനു മുമ്പ് 1955ല്‍, തൃശൂര്‍ കേന്ദ്രമായി ‘തൃശൂര്‍ ഫിലിം ക്ലബ്ബ്’ ‘രൂപീകരിക്കാന്‍ ശ്രമം നടക്കുകയുണ്ടായി. എഴുപതുകളിലെ ഇന്ത്യയിലെയും ലോകത്തിലെയും രാഷ്ട്രീയ സാമൂഹ്യ പരിണാമങ്ങള്‍ ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനത്തെയും ഒരുപാട് മുന്നോട്ട് കൊണ്ട്പോയി. മലയാളത്തില്‍ സാഹിത്യത്തിലെ ആധുനികതയുമായി ഒത്തു ചേര്‍ന്ന് ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത മുന്നേറ്റത്തില്‍ കേരളത്തിലങ്ങോളമിങ്ങോളം നിരവധി ഫിലിം സൊസൈറ്റികള്‍ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടു.നാല്പത് വര്‍ഷങ്ങളിലധികമായി തുടര്‍ച്ചയായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചു വരുന്ന സൊസൈറ്റികള്‍ ഇപ്പോഴും കേരളത്തിലുണ്ട്. ഇപ്പോഴും ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ ഫിലിം സൊസൈറ്റികള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതും കേരളത്തില്‍ തന്നെയാണ്. ജോണ്‍ എബ്രഹാം തുടക്കം കുറിച്ച ‘ഒഡേസ’ പ്രസ്ഥാനം ഇതില്‍ എടുത്തു പറയേണ്ടതാണ്. ജനകീയ സിനിമാ പ്രസ്ഥാനം എന്ന ആശയത്തിന് പ്രായോഗിക രൂപം നല്‍കുന്നതില്‍ ഒഡേസ വലിയ പങ്കാണ് നിര്‍വഹിച്ചത്. അശ്വനി ഫിലിം സൊസൈറ്റി(കോഴിക്കോട്) രശ്മി ഫിലിം സൊസൈറ്റി(മലപ്പുറം) എന്നിവ ഈ രംഗത്ത് ദീര്‍ഘകാല പ്രവര്‍ത്തനം നടത്തിയ സൊസൈറ്റികളാണ്. ചങ്ങരംകുളത്ത് എണ്‍പതുകളുടെ തുടക്കത്തില്‍ ഹ്രസ്വകാ‍ലം പ്രവര്‍ത്തിച്ച പൃഥ്യി ഫിലിം സൊസൈറ്റിയുടെ പാരമ്പര്യം കാണി ഫിലിം സൊസൈറ്റിക്ക് ഊര്‍ജ്ജദായകമായിട്ടുണ്ട്.
ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനം -പോയകാലവും വരും കാലവും
ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രവര്‍ത്തകരും ചലച്ചിത്ര പ്രവര്‍ത്തകരും പങ്കെടുക്കുന്ന കൂട്ടായ്മയും ചര്‍ച്ചയും.(ഫിലിം സൊസൈറ്റി ഫെഡറേഷന്റെ സഹകരണത്തോടെ)
പങ്കെടുക്കുന്നവര്‍:
വൈകു. 6മണി : ചലച്ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം
കേരളത്തിലെ ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനവും 16എം.എം പ്രൊജക്ടര്‍ എന്ന ഒരു യന്ത്രവുമായുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ ആവിഷ്ക്കരണം. ഒരു കാലത്ത് കേരളത്തിലെ ഫിലിം സൊസൈറ്റി പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ആത്മാവായിരുന്നു ആ യന്ത്രം.. Memories of the 70’s bring with it memories about cinema. Those days, considered to be the highpoint of 'new wave' or 'art film' and film society movement in Keralam, one felt a sort of frisson nouveau in the air, a feeling of being at a turning point, as if something were about to happen. Film society movement introduced world cinema and the world of cinema to the public on a scale that was unimaginable and impossible earlier. It worked in the fissure between contemporary Malayalam cinema and world cinema, opened up a new world before the cineastes and helped create a new sensibility. The concerns, techniques and imaginary of both were worlds apart for the neophytes.
16mm tries to trace back the trajectory of film society movement in Keralam and its relationship with a machine – 16mm film projector. Now abandoned as an obsolete technology, 16mm projection was the soul and source of the movement that time and it still burrs on in the mind of a generation of cineastes. A journey through the images that try to capture the enigma of the cultural interface produced by a post independent cultural movement…
Festivals: 1. Montage film & video fest 2002. VIBGYOR 2008 3. International Video Festival of Kerala 20084. Osian’s-Cinefan,10th Festival of Asian and Arab Cinema 2008 5. Soorya Fest 20086.Swaralaya Film Fest 20087.IFFI (Indian Panorama)20088. Madurai Film Festival 2008
9. Bengalooru International Film Festival 2009
Awards:
1. Montage Movie Award 2008 (Best Documentary) 2. VIBGYOR Film Award 2008 (Best Documentary)3. Swaralaya Jury Award 200 4. Kerala State Award 2008 (Best Documentary &Best Director) 5. SOMS Documentary Award 2008 (Best Documentary)
DIRECTORS STATEMENT
16 mm - memories, movement and a machine
What differentiates history from memory? Once you are not ready to accept the binary of ‘objective’ history and ‘subjective’ memory, the definitions and dialogues suddenly become ambiguous and the contours blur .I would rather consider it as a crisis embedded within the process of experiencing/ filming history. Despite this risk factor, my project yet remains historical where the crisis has been intimately tied up with cinema and the problems that the cinematic apparatus poses for me as spectator and as a filmmaker.
My personal experience in different levels for the past two decades with the film society movement in Keralam -as a cineaste, film student, pamphlet maker, publication editor, organizer and film maker- has inspired me to document the experience. I have witnessed the swift shift of time, technology and people surrounding the movement. I remember dilapidated halls with ruined thatched roofs where light and darkness makes their own parallel stories in the midst of screenings .I have seen what television has done to the collective memory and viewing history. The technological shift from celluloid to digital is a tactile memory for me where the smooth DVDs replace tattered prints. In a sense the documentary, for me, is an attempt to think myself and make people think about the (hi)story of the visuals and sounds that surround us.
16 mm – Memories, Movement and a Machine is a journey at two levels: on the one are the first person narratives of those who were part of its history: film society organizers, activists, members, critics, filmmakers etc. On the other are images that try to capture the enigma of this cultural interface, a machine entering the lives of a generation of young people and changing their lives for ever ; the coming into being of a new kind of collective in the altar of cinema, something akin to spiritual groups who create and share certain esoteric symbols, rituals and ceremonies, and with their own gods and goddesses, the sheer experience of watching narratives from alien, faraway places or virtually 'reading' them through English subtitles.
No comments:
Post a Comment